Wprowadzenie od 1 lipca 2016 r. Jednolitego Pliku Kontrolnego wiąże z koniecznością wyposażenia systemów księgowych podatników w nową funkcjonalność umożliwiającą wytworzenie JPK, a w niektórych przypadkach również z modyfikacją zasad prowadzenia ksiąg oraz sposobu dokumentowania transakcji handlowych. Wprowadzenie JPK zakłada nowelizacja ordynacji podatkowej z 10 września 2015 roku. 

Obowiązek ten od 1 lipca 2016 roku dotyczy tylko tzw. dużych przedsiębiorstw, prowadzących księgi podatkowe przy użyciu programów komputerowych.

Małe i średnie przedsiębiorstwa do tych wymogów będą musiały się dostosować do 1 lipca 2018 r.

Do tego czasu będą oni mogli dobrowolnie przekazywać organom podatkowym księgi i dokumenty w wymaganej formie elektronicznej w formie tzw. jednolitego pliku kontrolnego. O tym czy ktoś jest zwolniony z obowiązku przedstawienia jednolitego pliku kontrolnego decyduje definicja małego i średniego przedsiębiorcy zawarta w ustawie o swobodzie wykonywania działalności gospodarczej.

Istotną kwestią jest fakt, że organy podatkowe mogą żądać przekazania ksiąg i dowodów księgowych w wymaganym formacie elektronicznym od: kontrolowanych podatników, kontrahentów kontrolowanego podatnika, pracownika kontrolowanego podatnika, osoby współdziałającej z kontrolowanym.

Niedostosowanie się do zmian, czyli nieudostępnienie Jednolitego Pliku Kontrolnego, w przypadku dużych przedsiębiorstw skutkuje odpowiedzialnością karno-skarbową.

Czym jest Jednolity Plik Kontrolny?

Podmioty prowadzące księgowość przy użyciu programów komputerowych będą na żądanie fiskusa zobligowane do przekazania całości lub części ksiąg podatkowych w postaci elektronicznej. Ministerstwo Finansów wprowadza obowiązek przekazywania tych danych w postaci plików XML o ściśle określonej strukturze. Definicje tych struktur określa się zbiorczo mianem Jednolitego Pliku Kontrolnego (JPK). Obejmują one następujące informacje:

• Księgo rachunkowe
• Wyciągi bankowe
• Magazyn
• Faktury VAT
• Ewidencja zakupu i sprzedaży VAT
• Podatkowa księga przychodów i rozchodów
• Ewidencja przychodów

Z zagadnieniem Jednolitego Pliku Kontrolnego związane są następujące akty prawne:

• ustawa o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw z dnia 10 września 2015 roku (Dz. U. 2015 poz. 1649),
• ustawa o swobodzie działalności gospodarczej z dnia 2 lipca 2004 roku (Dz. U. 2004 nr 173 poz. 1807) definiuje mikro-, małe i średnie przedsiębiorstwa,
• projekt rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 14 marca 2016 roku.