W piątek została opublikowana ustawa z dnia 16 kwietnia 2020 r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dz. U. poz. 695). Przepisy w większości przypadków weszły w życie w sobotę (18 kwietnia 2020 r.).

Poniżej krótkie podsumowanie najważniejszych zmian w obszarze zatrudnienia, które dotyczą rozwiązań przewidzianych w ustawie z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych.

1. dofinansowanie przestój ekonomiczny/obniżony wymiaru czasu pracy (art. 15g)

- możliwość obniżenia wymiaru czasu pracy pracownika maksymalnie o 20% (wcześniej było podane „o 20%” - to większa elastyczność, o ile obniżamy wymiar czasu pracy).
- świadczenia przysługują przez łączny okres 3 miesięcy przypadających od miesiąca złożenia wniosku (wcześniej było „od daty złożenia wniosku”). Uwaga KL: natomiast rozumiemy, że znaczenia ma również data wprowadzenia przestoju/obniżonego wymiaru czasu pracy i zawarcia porozumienia z pracownikami. Nadal pozostaje ograniczenie, że nie można obniżyć wymiaru czasu pracy poniżej 0,5 etatu, z zastrzeżeniem, że wynagrodzenie nie może być niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę.
- nie stosujemy art. 13 pkt 2 ustawy z dnia 11 października 2013 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z ochroną miejsc pracy, który przewiduje, że nie można wypowiedzieć umowy o pracę z przyczyn niedotyczących pracownika w okresie lub w okresach przypadających bezpośrednio po okresie lub okresach pobierania świadczeń (…) - nie dłużej jednak niż przez łączny okres 3 miesięcy. Utrzymany zostanie zakaz wypowiadania w okresie lub w okresach pobierania przez pracownika świadczeń.

Co istotne, do umów o wypłatę świadczeń i środków z art. 15g zawartych do dnia wejścia w życie ustawy, stosuje nowe przepisy (art. 114 ustawy z dnia 16 kwietnia 2020 r.).

2. Dofinansowanie wynagrodzeń pracowników i składek od tych wynagrodzeń (wypłacane przez PUP) (art. 15 zzb ustawy)

- świadczenia przysługują przez łączny okres 3 miesięcy przypadających od miesiąca złożenia wniosku (wcześniej było „od daty złożenia wniosku”).
- zmiana w zakresie zobowiązania przedsiębiorcy do utrzymania zatrudnienia. Obecnie jest Przedsiębiorca jest obowiązany do utrzymania w zatrudnieniu pracowników objętych umową przez okres, na który przyznane zostało dofinansowanie (wcześniej było: przez okres dofinansowania oraz, po zakończeniu dofinansowania, przez okres równy temu okresowi).

3. Dofinansowanie części kosztów prowadzenia działalności gospodarczej dla przedsiębiorców tzw. samozatrudnionych (art. 15zzc) - osoby fizyczne niezatrudniające pracowników

Przedsiębiorca jest obowiązany do prowadzenia działalności gospodarczej przez okres, na który przyznane zostało dofinansowanie. Wykreślono warunek prowadzenia działalności po zakończeniu dofinansowania.

4. Zwolnienie ze składek ZUS (art. 31zo)

- zwolnienie z obowiązku opłacania nieopłaconych składek za okres od dnia 1 marca 2020 r. do dnia 31 maja 2020 r. może dotyczyć płatnika, jeżeli był zgłoszony jako płatnik składek:
1) przed dniem 1 lutego 2020 r. i na dzień 29 lutego 2020 r.,
2) w okresie od dnia 1 lutego 2020 r. do dnia 29 lutego 2020 r. i na dzień 31 marca 2020 r.,
3) w okresie od dnia 1 marca 2020 r. do dnia 31 marca 2020 r. i na dzień 30 kwietnia 2020 r.
– zgłosił do ubezpieczeń społecznych mniej niż 10 ubezpieczonych.

- dodaje się płatników składek, który zgłosili do ubezpieczeń społecznych od 10 do 49 ubezpieczonych w okresach wyżej wskazanych. Zwolnienie będzie dotyczyło 50% łącznej kwoty nieopłaconych należności z tytułu składek wykazanych w deklaracji rozliczeniowej złożonej za dany miesiąca. Liczbę ubezpieczonych oblicza się nie uwzględniając ubezpieczonych będących pracownikami młodocianymi.
-  ze zwolnienia będzie mógł skorzystać płatnik składek, będący osobą prowadzącą pozarolniczą działalność, jeżeli prowadził działalność przed 1 kwietnia 2020 r. (wcześniej 1 lutego 2020 r.). Nie zniesiono warunku, iż przychód nie może być wyższy niż 300% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.
Co istotne, zwolnienie z obowiązku opłacenia należności z tytułu składek wykazanych w deklaracji rozliczeniowej za marzec 2020 r. może nastąpić także wówczas, gdy należności te zostały opłacone (art. 113 ustawy z dnia 16 kwietnia 2020 r.).

5. Świadczenie postojowe (art. 15zq)

- świadczenie postojowe będzie przysługiwało nie więcej niż trzykrotnie.
- zniesiono limit przychodów dla firm jednoosobowych przy ubieganiu się o wypłatę tzw. świadczenia postojowego. Jedynym wymogiem pozostało obniżenie przychodu o co najmniej 15% w stosunku do poprzedniego miesiąca.
- objęto umowy cywilnoprawne zawarte przed dniem 1 kwietnia 2020 r. (wcześniej 1 lutego 2020 r.)

6. Pożyczka ze środków Funduszu Pracy (15zzd) – 5 000 zł. dla mikroprzedsiębiorcy

- usunięto wymóg zatrudnienia,
- warunkiem umorzenia pożyczki jest prowadzenie działalności gospodarczej przez okres 3 miesięcy od dnia udzielenia pożyczki.

7. Cudzoziemcy (art. 15z1)

- wprowadzono ciągłość legalnego pobytu cudzoziemców przebywających na terytorium RP w ramach pobytów krótkoterminowych, np. na podstawie wizy Schengen, w ramach ruchu bezwizowego.
Z mocy prawa pobyt takich cudzoziemców, którzy w dniu ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego (od 14 marca 2020 r.) przebywali na terytorium RP, jest uznawany za legalny. Skończy się on wraz z upływem 30 dnia od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii (w zależności, który z tych stanów obowiązywał jako ostatni).
Cudzoziemcy są uprawnieni do wykonywania pracy na terytorium RP w okresie tego – uznawanego za legalny - pobytu w oparciu o posiadane zezwolenia na pracę, zezwolenia na pracę sezonową lub oświadczenia o powierzeniu cudzoziemcowi wykonywania pracy, które na mocy innego przepisu zostały przedłużone oraz przedłużoną możliwość wykonywania pracy w okresie lub okresach wykraczających poza te wskazane w świadczeniu.